De naam Bartholomeus is eigenlijk een patroniem (vadersnaam): Bar Talmai of Tolmai 'zoon van Talmai of Tolmai'. Talmai/Tolmai betekent 'de vorentrekker' of 'rijk aan rimpels', een naam die in Numeri 13, 22 en Jozua 15, 14 voorkomt. Het is verwant met Hebreeuws télem voor 'groef, rimpel'. Ook wordt het tweede gedeelte wel in verband gebracht met de Griekse naam Ptolomeus (Ptolemaios). Bartholomeus was een van de discipelen van Christus (zie in de Bijbel Matteüs 10, 3). Hij is waarschijnlijk te vereenzelvigen met Natanaël uit Kana in Galilea (Johannes 1, 46 en verder). Volgens de overlevering predikte hij het evangelie in Arabië en Armenië, waar hij ook gedood zou zijn; kerkelijke feestdag: 24 augustus. De naam is vanaf de 12e eeuw in Nederland in gebruik: 1199 Bartholomeus de Vorne.