De naam is afkomstig van Franciscus van Assisi (geboren 1181 à '82), een van de populairste Middeleeuwse heiligen. Zijn doopnaam was eigenlijk Giovanni (Johannes), maar zijn vader noemde hem na een reis naar Frankrijk Francesco 'Fransman'. Hij is de geestelijk vader van enige orden, waarvan de franciscaner en de clarissenorde de bekendste werden. Deze verbreidden zich snel over Europa. Zelf trok hij in 1214-15 door Italië, Zuid-Frankrijk en Spanje. Hij is gestorven in 1226 en begraven in de San-Francesco-kerk in Assisi. Ongeveer twee jaar na zijn dood werd hij door Gregorius IX heilig verklaard; kerkelijke feestdag: 4 oktober. Met zijn verering verbreidde de naam Franciscus zich snel over Europa, in Frankrijk had de naam van Frans I daarbij ook veel invloed. In Holland is de naam voor het eerst in 1421 aangetroffen (Van der Schaar; Fransoys komt wel eerder voor, maar als aanduiding van 'Fransman'). Vrouwelijke vormen sinds het begin van de 17e eeuw (Fransijntge, Francina).