Gewoonlijk verklaard als een verkorting van Lucanus, dit betekent 'afkomstig uit Lucanië (Zuid-Italië)'. Naam van de derde evangelist en schrijver van de Handelingen der Apostelen; in Kolossenzen 4, 14 'de geliefde geneesheer' genoemd. Hij begeleidde Paulus op verschillende zendingsreizen. Volgens een oude Griekse proloog voor zijn evangelie stamde hij uit Antiochië in Syrië (dan zou de hierboven genoemde betekenis dus niet meer gevoeld zijn) en stierf hij 84 jaar oud in Boeotië (Griekenland). Kerkelijke feestdag: 18 oktober. Hij werd reeds vroeg zeer vereerd en werd schutspatroon van de artsen en van de schilders (wegens zijn liefdevolle schildering van Maria en de jeugd van Christus; van veel oude madonna-afbeeldingen werd verondersteld dat ze zijn werk waren, men denke in dit verband aan de Middeleeuwse St.-Lucasgilden). De naam komt vrij laat en niet zo snel op: Lucas, abt, Bourgondië 1156 (Socin); Lucas, ridder, Straatsburg 1271 (Socin); Aken 12e eeuw (Littger); Kortrijk omstreeks 1400 (7x Luuc, 2x Luucxkin; Debrabandere); Lucas van Leyden, 1494-1533. Wieringen: niet voor de 18e eeuw ([Jo Daan, blz. 222). Vr. vormen zeer zelden. Zie voor Loek ook Luk.