Hebreeuws 'geschenk van Jahweh' (vergelijk voor de betekenis Theodorus en Adeodatus). De vorm Mattheus is uit Grieks Matthaios (zie ook Matthias). In de Bijbel komt de naam in vier vormen voor: in het Oude Testament als Mattanja (bijvoorbeeld 2 Koningen 24,17) en Mattathias (1 Makk. 2,1), in het Nieuwe Testament als Mattheüs en Matthias. Mattheüs is waarschijnlijk de toenaam van Levi, de tollenaar, die door Christus als discipel geroepen werd. Hij is een van de evangelisten. Volgens de traditie predikte hij in Ethiopië of in Parthië en Perzië; kerkelijke feestdag: 21 september. De naam is sinds de Middeleeuwen in gebruik: Martheus, Rheinland omstreeks 800 (volgens Littger 195 op grond van Mar- mogelijk nog een Germaanse naam); Matheus Lotharingorum dux 1125 (Socin); Matheus, kanunnik van St.-Maarten in Utrecht 1219 (Gysseling 1966, 10); Mahieu de Leyse (Mahieu was de Franse vorm), Dordt 1385 (SRD). Een oud voorbeeld van een vrouwelijke vorm is Teuwerijna Brandwijck, geboren Dordt 1653 (Ned. L. 1966, 427).