Naam van Scandinavische oorsprong, die ook daarbuiten wel in gebruik is. Hij is afgeleid van Oudnoors Aleifr, Anleifr, waarvan het eerste lid, ano, 'voorvader' betekent (vergelijk Duits Ahn) en het tweede, leifr, 'overblijfsel', vandaar ongeveer 'zoon' (zie -lef). De naam als geheel betekent dus ongeveer 'zoon der voorvaderen'. In de primitieve voorstelling leefde de grootvader in de kleinzoon voort, vergelijk de vernoeming naar grootouders. In de Scandinavische landen was de naam Olaf zeer populair (en is dit nog) onder invloed van Olaf I Tryggvason (995-1000). De populariteit van de naam werd ook bevorderd door Olaf II, de Heilige, Haraldsson, koning van Noorwegen (1015-1030). Kerkelijke feestdag: 29 juli. Hij werd in de Middeleeuwen beschouwd als de schutspatroon van Noorwegen. Ook in Nederland is de naam Olaf in gebruik; ook in de vorm Olof, naar men aanneemt sinds de tijd van de Noormannen. Het gebruik van de naam kan ook bevorderd zijn door de St.- Olofs- of Oudezijdskapel in Amsterdam. Deze kapel was reeds in de eerste helft van de 15e eeuw aanwezig.